İş hukukunda tazminat ve alacak hesaplamaları yapılırken sıkça karşılaşılan "giydirilmiş brüt ücret" kavramı, çalışanın sadece asıl maaşını değil, kendisine düzenli olarak sağlanan tüm ek menfaatleri de içeren geniş bir ücret tanımını ifade eder. Bu hesaplama türü, çalışanın aylık toplam gelir kaybını en doğru şekilde yansıtmayı amaçlar ve birçok önemli tazminatın temelini oluşturur.

Hesaplamaların doğru yapılabilmesi için bu iki kavram arasındaki farkı net olarak bilmek gerekir:

• Çıplak Brüt Ücret: Çalışanın iş sözleşmesinde yazan, herhangi bir ek menfaat veya yan hak eklenmemiş, sadece yaptığı işin karşılığı olan temel maaşıdır. Vergi ve SGK kesintileri yapılmamış halidir.

• Giydirilmiş Brüt Ücret: Çıplak brüt ücrete, çalışana düzenli olarak sağlanan ve para ile ölçülebilen tüm ek menfaatlerin (yol, yemek, ikramiye vb.) eklenmesiyle bulunan toplam brüt kazançtır. Adından da anlaşılacağı gibi, çıplak ücretin ek ödemelerle "giydirilmiş" halidir.

Bir ödemenin giydirilmiş brüt ücrete dahil edilebilmesi için iki temel koşul aranır: süreklilik arz etmesi ve para ile ölçülebilir olması. Yargıtay kararlarıyla şekillenen yaygın örnekler şunlardır:

• Yemek Yardımı: Nakit olarak ödenen yemek parası, yemek kartı/çeki veya iş yerinde çıkan yemeğin maliyeti.

• Yol Yardımı: Nakit yol parası, aylık ulaşım kartı (Akbil, Kentkart vb.) veya servis hizmetinin bir çalışan başına düşen maliyeti.

• Düzenli İkramiyeler: Her yıl düzenli olarak ödenen bayram ikramiyeleri, yılbaşı ikramiyesi, performans veya teşvik primleri.

• Yakacak, Giyim, Gıda Yardımları: Kömür, odun yardımı gibi yakacak destekleri; erzak kolisi gibi gıda yardımları veya giyim çeki/yardımı.

• Aile ve Çocuk Yardımı: Çalışana ailesi veya çocukları için düzenli olarak ödenen sosyal yardımlar.

• Kasa Tazminatı: Kasiyer gibi para idaresinden sorumlu çalışanlara ödenen ve süreklilik arz eden ödemeler.

• Özel Sağlık Sigortası ve Hayat Sigortası: İşveren tarafından karşılanan ve süreklilik gösteren sigorta primleri.

Süreklilik göstermeyen, arızi (geçici) nitelikteki veya işin yapılması için verilen ödemeler bu hesaba katılmaz:

• Fazla Mesai Ücreti

• Yıllık İzin Ücreti

• Ulusal Bayram ve Genel Tatil (UBGT) Günü Çalışma Ücretleri

• Bir Defaya Mahsus Ödenen Prim ve İkramiyeler (Örn: "Bu projeye özel" denilerek bir kez ödenen prim)

• Evlenme, Doğum, Ölüm Yardımları

• Harcırah (Geçici Görev Yolluğu)

• İş Avansı

• İşin gereği olarak verilen demirbaşlar (İş elbisesi, koruyucu ekipman, baret vb.)

Bu özel hesaplama yöntemi, aşağıdaki önemli tazminat ve alacakların belirlenmesinde kullanılır:

• Kıdem Tazminatı

• İhbar Tazminatı

• Kötü Niyet Tazminatı

• İşe İade Davalarında "Boşta Geçen Süre Ücreti"