Ulusal Bayram ve Genel Tatil (UBGT) günleri, toplumun milli ve dini değerlerini andığı, dinlenerek geçirmesi için kanunla belirlenmiş özel günlerdir. 4857 sayılı İş Kanunu'na göre bu günlerde çalışmak esas değil, dinlenmek esastır. Bu nedenle, çalışanlar UBGT günlerinde çalışmasalar dahi o günün ücretini tam olarak alırlar. Ancak işin veya işletmenin gereklilikleri nedeniyle bu günlerde çalışılması durumunda, yapılan bu çalışmanın karşılığı normal çalışma günlerinden farklı ve daha avantajlı bir şekilde ücretlendirilir.

Türkiye'de kanunla belirlenmiş olan Ulusal Bayram ve Genel Tatil günleri şunlardır:

• 1 Ocak: Yılbaşı (1 gün)

• 23 Nisan: Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı (1 gün)

• 1 Mayıs: Emek ve Dayanışma Günü (1 gün)

• 19 Mayıs: Atatürk'ü Anma, Gençlik ve Spor Bayramı (1 gün)

• 15 Temmuz: Demokrasi ve Milli Birlik Günü (1 gün)

• 30 Ağustos: Zafer Bayramı (1 gün)

• 29 Ekim: Cumhuriyet Bayramı (1,5 gün - 28 Ekim saat 13:00'te başlar)

• Ramazan Bayramı: Arefe günü yarım gün + 3 tam gün

• Kurban Bayramı: Arefe günü yarım gün + 4 tam gün

Not: Dini bayramların tarihleri her yıl değişmektedir. Hesaplama yaparken ilgili yılın takvimini kontrol etmek önemlidir.

Bir işverenin, çalışanını ulusal bayram veya genel tatil gününde çalıştırabilmesi için bu konuda çalışandan açık ve yazılı bir onay alması gerekmektedir. Bu onay, genellikle iş sözleşmesi kurulurken veya ihtiyaç anında ayrıca alınır. Çalışanın onayı olmaksızın işveren, onu resmi tatilde çalışmaya zorlayamaz

UBGT günlerinde yapılan çalışmaların ücretlendirmesi, fazla mesai veya hafta tatili çalışmasından farklıdır ve kendine özgü basit bir kuralı vardır.

Hesaplama Prensibi: İş Kanunu'nun 47. maddesine göre, genel tatil günlerinde çalışan bir işçiye, çalıştığı her bir tatil günü için ayrıca bir günlük ücreti daha ödenir.

Bu durumda, çalışan o gün için toplamda 2 günlük ücrete hak kazanır:

• 1 günlük ücret: O gün çalışmasa dahi alacağı normal yevmiyesi.

• 1 günlük ek ücret: O gün çalıştığı için hak kazandığı ilave yevmiye.

• Kısmi Süreli Çalışma Durumu: Resmi tatil gününde 1 saat dahi çalışılsa, çalışan yine tam gün çalışmış gibi 1 günlük ek ücrete hak kazanır. Bu ücret, çalışılan saate göre bölünerek ödenemez.

• UBGT ve Fazla Mesai Farkı: UBGT çalışması, fazla mesai değildir. Ancak, bu günde yapılan çalışma haftalık 45 saatlik yasal çalışma sınırının aşılmasına neden oluyorsa, çalışan hem UBGT çalışma ücretini (1 günlük ek ücret) hem de 45 saati aşan kısım için %50 zamlı fazla mesai ücretini birlikte hak eder.

• İspat Yükümlülüğü: Bir uyuşmazlık durumunda, resmi tatillerde çalışıldığını ispat yükü çalışana, bu çalışmaların ücretinin ödendiğini ispat yükü ise işverene aittir.

• Zamanaşımı Süresi: UBGT ücreti alacakları, hakkın doğduğu tarihten itibaren 5 yıllık zamanaşımına tabidir.

• Serbest Zaman Kullanımı: UBGT çalışması karşılığında izin (serbest zaman) kullandırılamaz. Kanun, bu çalışmanın karşılığının mutlaka ücret olarak ödenmesini emreder.